Planten en droogte

Beplanting voor droge warme plaatsen

Eigenlijk zou deze blog over ‘ritme’ gaan zoals aangegeven in de vorige blog over langbloeiende planten. Gezien de actualiteit – de hoge temperaturen en langdurige droogte van dit moment- stel ik dat even uit. Je houdt het tegoed!

Het lijkt me op dit moment van belang om tips te geven om de droogte te lijf te gaan. Zeker nu iedereen beseft dat dergelijke hete droge perioden in de toekomst vaker zullen voorkomen. We zullen daarop in moeten spelen bij het maken van beplantingen voor onze borders. Op social media heb ik afgelopen weken meerdere opmerkingen van ontwerpers en beplantingsdeskundigen gelezen over dit onderwerp; deze droge hete periode, waar voorlopig nog geen eind aan komt, is een testcase  voor beplanting. Welke planten/borders zijn bestand tegen de hitte/droogte en welke niet. Daarbij gaat het voornamelijk om openbaar groen omdat die beplantingen natuurlijk minder intensief verzorgd worden en minder water krijgen. Het resultaat is ook voor tuineigenaren interessant. Het regelmatig sproeien van beplanting is niet erg duurzaam. Zeker niet als je daarvoor gezuiverd drinkwater gebruikt. Dat is niet verantwoord meer. Zelfs het sproeien met grondwater legt op dit moment een stevige druk op de hoogte van de grondwaterstand. Dus welke planten kies je dan wel en hoe kun je de droogte tackelen?

6 tips om borders te maken die goed tegen warmte en droogte kunnen

1. Kies planten die geschikt zijn om in de volle zon te staan. Zeker op waterdoorlatende zandgrond krijgen planten in de zon veel te verduren. Planten met kleine blaadjes, met grijsachtig blad, met harige bladeren, met etherische oliën en met vetachtig blad zijn allemaal aangepast aan warme droogte. Klein blad verdampt minder water, haartjes op het blad zorgen voor een dun laagje van vochtiger lucht rond de plant, etherische oliën verdampen waardoor de temperatuur van de plant wat lager blijft en de kleur grijs weerkaatst het zonlicht.     van links naar rechts; rozemarijn/kattenkruid/lavendel/sedum
2. Kies planten die liefst heel diep wortelen. Deze planten kunnen het water van ver weghalen. Een voorbeeld is het fijnbloemige en geurende siergras Sporobolus. Veel prairieplanten, die geschikt zijn voor droge omstandigheden, wortelen diep.
3. Verwen je planten door het jaar heen niet met teveel water. De eerste 6 weken na aanplant is water geven natuurlijk nodig om de planten goed te laten aanslaan, maar daarna moet je het water geven afbouwen. De planten zullen dan langere, en meer naar beneden gerichte, wortels maken om het water dieper weg te zuigen. Hierdoor worden ze minder afhankelijk van ons en zullen ze drogere perioden beter doorstaan. 
4. Zorg dat de planten in het groeiseizoen de border helemaal hebben dichtgegroeid. Onder het blad blijft dan een laag vochtige lucht hangen waardoor er minder vocht uit de bodem verdampt.
5. Mulch de grond rond de planten. Je kunt daarvoor een organische mulch gebruiken van b.v. bladaarde of houtschors, maar ook een anorganische laag van lavasteentjes helpt. De mulchlaag moet wel dik genoeg zijn; ca 7-8cm. Door deze laag verdampt er minder vocht uit de bodem. In mijn eigen tuin heb ik een border waarvan een deel in lava geplant is en een deel niet. Het eerste deel hoef ik nooit water te geven, terwijl in het andere deel de planten snel slap hangen. Het is dus heel effectief. Het voordeel van lava boven een organische mulch is dat de voet van de plant droger blijft waardoor de plant een natte winter makkelijker overleeft. Verder onderdrukt de mulchlaag het onkruid op een effectieve manier. Onderhoudsvriendelijk dus. Een bijkomend voordeel is dat door de aanwezigheid van een mulchlaag de grond na een felle regenbui niet dichtslaat. Dat is beter voor de planten; dichtgeslagen grond zorgt ervoor dat er minder zuurstof kan doordringen waardoor het bodemleven en de wortels van de planten minder goed gedijen. Nadeel van een lavalaag is dat het naderhand aanplanten van bloembollen of het scheuren van planten lastiger is; de lavasteentjes rollen vervelend in het plantgat. Speciale plantscheppen, geschikt voor een lavamulch, maken het wel gemakkelijker, maar zijn relatief duur in aanschaf.
6. Zet verschillende soorten planten door elkaar in een border. Nieuw wetenschappelijk inzicht laat zien dat planten onderling een interactie    ondergronds met elkaar aangaan. Samen groeien ze beter dan ieder apart. Hoe dit precies werkt is nog niet helemaal bekend. Er wordt in Wageningen en Nijmegen veel onderzoek naar gedaan. Behalve dat plantenworterls onderling een interactie kennen, bestaan er ook verbanden tussen de plantenwortels en schimmels en bacteriën. Dit is een win-win situatie die altijd een gezondere plantengroei op lijkt te leveren waardoor planten beter bestand zijn tegen moeilijke omstandigheden. Zelf gebruikt dan ook altijd Ecostyle Terrafertiel of Innogreen Biobodem bij aanplant van nieuwe planten om de grond eenmalig te enten met dergelijke bacteriën en schimmels. Het blijkt erg goed te werken; de planten slaan sneller aan en groeien beter.

      Een 7-8 cm dikke lavalaag reduceert de verdamping van vocht uit de bodem en vermindert daarnaast ook onkruidgroei

De volgende blog verschijnt eind juli en zal gaan over ‘ritme’ in ontwerp en beplanting.